Większość hiszpańskich świąt jest ruchoma, tzn. przypada w każdym roku w innych dniach kalendarzowych. Może mieć ponadto charakter narodowy, regionalny lub lokalny (obchodzi się je w konkretnych miejscowościach, gminach, prowincjach).
Hiszpanie dzielą swoje fiesty na te o znaczeniu międzynarodowym (fiestas de interés turistico internacional) i narodowym (fiestas de interés turistico nacional). Jeden dzień zabawy to dla nich zdecydowanie za mało. Największe święta w Hiszpanii trwają przeważnie ponad tydzień. W ich przypadku, na każdy dzień fiesty jest przygotowywany specjalny program towarzyszących mu imprez kulturalnych.
Hiszpańskie fiesty o znaczeniu międzynarodowym
5/01-6/01 Reyes Magos (cała Hiszpania)
Hiszpania jest krajem, w którym Święto Trzech Króli (6 stycznia) świętowane jest z największym rozmachem. Podczas dnia nazywanego epifanía (5 stycznia) w hiszpańskich miastach organizowane są parady Orszaku Trzech Króli (Cabalgata de Reyes Magos). Największe i najciekawsze z nich odbywają się w Madrycie, Sewilli, Alcoy i Granadzie. Dzieci obrzucane są wówczas przez trzech mędrców i towarzyszących im przebierańców słodyczami. Uczestnicząc w obchodach Święta Trzech Króli w Hiszpanii wypada skosztować przygotowywanego na tę okazję ciasta o nazwie roscón de Reyes.
23/02-5/03 Fiestas de Carnaval (Santa Cruz de Tenerife – Teneryfa, Kadyks – Andaluzja, Águilas – Murcja)
Okres karnawałowy to dobry moment na wypoczynek w Hiszpanii. Karnawał w Santa Cruz de Tenerife (Teneryfa) jest uznawany za jeden z najlepszych na świecie. Nieco inną, bardzo oryginalną oprawę ma karnawał w Kadyksie (Provincia de Cádiz, Andaluzja). Karnawał w miasteczku Águilas w Murcji uzyskał rangę hiszpańskiej fiesty o znaczeniu międzynarodowym niedawno – w 2015 roku.
3/03-6/03 Fiesta de la Arribada de la Carabela La Pinta (Baiona – Galicja)
To fiesta upamiętniająca jedno z najważniejszych wydarzeń w historii Hiszpanii i całego świata. 1 marca 1493 roku do galicyjskiego portu w Baionie wpłynęła karawela Pinta (jeden ze statków biorących udział w słynnej wyprawie Kolumba do Wschodnich Indii) z wiadomością o odkryciu Ameryki. Podczas fiesty miasteczko zamienia się w średniowieczny gród. Na pięknej starówce oraz pobliskiej plaży odbywają się różne inscenizacje. Spotkacie tam setki osób przebranych za rycerzy, damy ty, minstreli oraz rzemieślników.
15/03-19/03 Fallas de San José (Walencja – Wspólnota Walencka)
Do słynnej fiesty Fallas mieszkańcy Walencji przygotowują się przez cały rok. W dniu 15 marca następuje jej oficjalne otwarcie. Na ulicach miasta pojawia się prawie tysiąc gigantycznych, kartonowych kukieł „ninots”. Przyjezdni mogą zobaczyć bijące rekordy poziomu hałasu wystrzały petard czyli „mascletás”. Odbywają się uliczne pochody, imprezy artystyczne oraz tradycyjne rytuały związane z patronem Walencji – św. Józefem. Kulminacją fiesty jest spalenie kukieł (cremà) oraz wielki pokaz fajerwerków w nocy z 19 na 20 marca.
18/03-26/03 Fiestas de la Magdalena (Castellón de la Plana – Wspólnota Walencka)
Fiesta upamiętniająca założenie miejscowości Castellón. Odbywające się w czasie 9 dni imprezy kulturalne nawiązują do mitologii, historii i miejscowego folkloru. Ulicami przechodzą defilady i procesje, jest wiele koncertów, konkursów, pokazów fajerwerków, degustacji win oraz regionalnej gastronomii. W różnych częściach miasta rozstawiane są świetlne konstrukcje o nazwie „gaiata”, które co roku rywalizują ze sobą o miano najpiękniejszej.
9/04-16/04 Semana Santa (Sewilla, Málaga i kilkanaście innych miejscowości w Hiszpanii)
Obchody Świąt Wielkiego Tygodnia w Hiszpanii znane są na całym świecie. Nic dziwnego, że każdego roku setki tysięcy turystów chce doświadczyć ich magii w Sewilli, Maladze czy w Salamance. Szczególnie widowiskowe są procesje zakapturzonych nazarenos i penitentes z przykościelnych bractw rozpoczynające się w Niedzielę Palmową (Domingo de Ramos). Ważnym elementem Semana Santa jest świąteczna gastronomia.
Semana Santa jest uznawana za wydarzenie o randze międzynarodowej w następujących miastach i wsiach w Hiszpanii:
– Sewilla, Málaga, Granada (Andaluzja)
– Salamanca, León, Palencia, Ávila, Valladolid, Zamora, Medina de Rioseco, Medina del Campo (Kastylia i León)
– Saragossa, Alcañiz, Híjar, La Puebla de Híjar, Samper de Calanda, Urrea de Gaén, Albalate del Arzobispo, Alcorisa, Calanda (Aragonia)
– Lorca, Murcia, Cartagena (Murcja); Crevillente, Orihuela (Wspólnota Walencka); Ferrol (Galicja); Cuenca, Hellín (Kastylia La Mancha); Cáceres (Estremadura)
18/04 Bando de la Huerta (Murcia – Murcja)
W pierwszy wtorek po Wielkanocy w mieście Murcja odbywa się Bando de la Huerta czyli wielka fiesta na powitanie wiosny (serii kulturalnych imprez w ramach Fiestas de la Primavera). Przez miasto przejeżdżają ciągnięte przez woły i konie kolorowe zaprzęgi, z których w tłum rzucane są rozmaite produkty spożywcze. Można tam zobaczyć ludowe stroje, występy muzyczne i taneczne, dary z kwiatów dla Matki Boskiej, a przede wszystkim „live cooking” regionalnej gastronomii w połączeniu z jej degustacją.
21/04-23/04 Entierro de la Sardina (Murcia – Murcja)
Kontynuacją Fiestas de la Primavera w Murcjii są defilady związane z tradycją Pogrzebu Sardynki (Entierro de la Sardina). W programie tej fiesty ulice miasta przemierza orszak złożony z około 30 “grupos sardineros”, przypominający po części zespoły karnawałowe i zawodowych komików. Kulminacją święta jest niezwykle efektowne spalenie wielkiej, kartonowej figury sardynki.
21/04-23/04 Fiestas de Moros y Cristianos (Alcoy – Wspólnota Walencka)
Hiszpańska fiesta upamiętniająca wielką bitwę z 1276 roku pomiędzy Maurami i chrześcijanami. Gratka dla miłośników średniowiecznych legend oraz rycerskich potyczek. Podczas obchodów Moros y Cristianos w Alcoy około 5 tysięcy osób przy akompaniamencie instrumentów paraduje w oryginalnych strojach. Niektóre z nich dosiadają koni, a nawet wielbłądów. Są inscenizacje bitew, pokazy walk, strzelania z łuku. Fiesta bardzo rekomendowana dla rodzin z małymi dziećmi.
30/04-6/05 Feria de Abril (Sewilla – Andaluzja)
Największe w Hiszpanii święto andaluzyjskiej muzyki, tańca i gastronomii. Feria de Abril porywa do szalonej zabawy wszystkich. Sewilla przez tydzień tętniąca życiem do białego rana. To również niepowtarzalna gratka dla miłośników dobrego jedzenia i andaluzyjskiej sherry.
1/05-5/05 Fiestas de la Santísima Vera Cruz (Caravaca de la Cruz – Murcja)
Święto upamiętniające średniowieczną legendę związaną z objawieniem się wizerunku Świętego Krzyża nad zamkiem arabskiego króla Abu-Zayta. W trakcie 6-dniowej fiesty organizowane są parady podobne do tych z Moros y Cristianos w Alcoy. Drugiego dnia odbywa się rytuał Caballos del Vino – sprint koni przytrzymywanych za lejce przez biegnących obok mężczyzn. Są tam także procesje do mieszczącego się w Caravaca de la Cruz zamku-sanktuarium, ofiary z kwiatów dla patronki oraz efektowne pokazy pirotechniczne.
13/05-20/05 Feria de Caballo (Jerez de la Frontera – Andaluzja)
Święto andaluzyjskiego konia w Jerez de la Frontera to okazja do poznania andaluzyjskiego folkloru w pełnej krasie. Po ulicach paradują ubrani w tradycyjne stroje jinetes i amazonas, z gracją dosiadający tańczących koni. Jest oczywiście flamenco. To święto andaluzyjskiej gastronomii popijane sherry z Jerez.
4/06-5/06 Romería del Rocío (Almonte – Andaluzja)
Romería del Rocío to najbardziej oryginalna pielgrzymka do miejsca kultu maryjnego w Hiszpanii. Pielgrzymi z różnych części Andaluzji zmierzają do kościoła w Almonte w prowincji Huelva konno, pieszo lub towarzysząc wozom zaprzężonym w woły. Kulminacją jest tradycyjny skok przez kratę i żywiołowe oddawanie hołdu Matce Boskiej Virgen del Rocío. To fiesta, której towarzyszą flamenco, kwiaty i andaluzyjskie przysmaki.
21/06-24/06 Hogueras de San Juan (Alicante – Wspólnota Walencka, La Coruña – Galicja)
Fiesta organizowana na przywitanie lata w wielu miejscowościach w Hiszpanii ma najwspanialszą oprawę w Alicante nad Morzem Śródziemnym (Wspólnota Walencka) i w La Coruña nad Atlantykiem (Galicja). To święto ognia, podczas którego na plażach i ulicach miasta rozpalane są wielkie ogniska (hogueras). Towarzyszy temu także wiele rytualnych obrzędów związanych z morzem i oczywiście imprez przesyconych muzyką, tańcem, gastronomią i folklorem. Kulminacja fiesty przypada na Noc Świętojańską (Noche de San Juan).
6/07-14/07 Fiestas de San Fermín (Pampeluna – Nawarra)
To jedna z wzbudzających największe kontrowersje fiest w Hiszpanii. Zafascynowała wielu słynnych artystów, w tym Ernesta Hemmingwaya. Encierros czyli rytualne biegi z udziałem byków i ludzi, niekiedy kończą się dla tych drugich utratą zdrowia lub życia. Mimo to śmiałków do wzięcia w nich udziału nie brakuje, nawet wśród turystów. Ale popularne Sanfermines to także wiele imprez kulturalnych związanych z tradycją mieszkańców Nawarry, także dedykowanych dla najmłodszych. Wśród regionalnych potraw numerem jeden jest oczywiście ogon byka (rabo de toro).
13/07-16/07 Festival Internacional del Mundo Celta (Ortigueira – Galicja)
Międzynarodowy festiwal kultury celtyckiej w Hiszpanii gości co roku w małym miasteczku Ortigueira w galicyjskiej prowincji La Coruña. Szczególnie ciekawe wydarzenie dla osób zafascynowanych folklorem północnoatlantyckich narodów. Organizowane są tam koncerty, pokazy rzemieślników, warsztaty tańca i uliczne parady.
17/07-23/07 Certamen Internacional de Habaneras y Polifonía (Torrevieja – Wspólnota Walencka)
Konkurs piosenek habaneras, które dotarły z Kuby w okolice Alicante za pośrednictwem miejscowych marynarzy wypływających w rejsy statkami do Nowego Świata. Wykonują je wieloosobowe chóry (również dziecięce) reprezentujące różne kraje, głównie z Ameryki Łacińskiej.
24/07-31/07 Fiestas de Moros y Cristianos (Villajoyosa – Wspólnota Walencka)
W odróżnieniu od fiesty o tej samej nazwie z Alcoy, Moros y Cristianos upamiętnia bitwę morską chrześcijan z Maurami z 1538 roku. Oprócz parad ludzi przebranych w rycerskie stroje można także zobaczyć wspaniałą inscenizację morsko-lądowej batalii – desant Maurów i obronę miasta przez Hiszpanów. Imprezie towarzyszy bogaty program artystyczno-gastronomiczny.
3/08-19/08 Carreras de caballos en la playa (Sanlúcar de Barrameda – Andaluzja)
Wyścigi koni na atlantyckich plażach w miejscowości Sanlúcar de Barrameda niedaleko Kadyksu to fiesta o sportowo-regionalnym charakterze. W ciągu 17 dni na tamtejszej plaży, wyłącznie podczas odpływów, organizowane są dwa trzydniowe cykle gonitw koni czystej krwi. Jest to bezpłatne widowisko, pretekst do odrobiny hazardu dla dorosłych i nie tylko (nawet dzieci organizują swoją „caseta” czyli namiot, w którym przyjmują zakłady). Oprócz przyciągających turystów z całego świata gonitw jest to lokalne święto Sanlúcar de Barrameda. Są tam więc parady andaluzyjskich bryczek, flamenco i kwiatowe dywany na najważniejszych alejkach miasteczka. To także święto wina manzanilla, tamtejszej odmiany sherry z Jerez.
5/08 Descenso Internacional del Sella (Arriondas i Ribadesella – Asturia)
Fiesta o sportowo-rekreacyjnym charakterze zwane jest także Świętem Kajaków (Fiesta de las Piraguas). Jest to 20-kilometrowy spływ kajakowy górską rzeką Sella do jej ujścia do morza. Po raz pierwszy odbył się w 1930 roku. Nie są to zwyczajne profesjonalno-amatorskie zawody gdyż towarzyszą im asturyjski folklor (muzyka i taniec), regionalna gastronomia (m.in. picie cydru) i żywiołowa zabawa.
6/08 Romería Vikinga (Catoira- Galicja)
W pierwszą niedzielę sierpnia mieszkańcy gminy Catoira w galicyjskiej prowincji Pontevedra wcielają się w postacie Wikingów. Fiestę rozpoczyna z rana inscenizacja pirackiego ataku na wioskę. Później zabawa przenosi się na ulice Catoira, gdzie króluje galicyjski folklor. Uczestnicy fiesty posilają się przy straganach omułkami i lokalnym winem by po kilku godzinach stoczyć kolejną bitwę. Jest to wydarzenie o bardzo gastronomicznym charakterze: w bogatym jadłospisie oprócz omułek królują pyszne ośmiornice, empanady, owoce morza i ryby.
11/08-15/08 Misterio de Elche (Elche – Wspólnota Walencka)
Święto o nazwie Misterium z Elche (Misterio del Elche) wpisane jest na listę UNESCO jako ustne i niematerialne dziedzictwo ludzkości. Tradycja śpiewania tego dwuaktowego dramatu w języku walenckim o śmierci, wniebowzięciu i ukoronowaniu Najświętszej Marii Panny sięga co najmniej XV wieku. Dni honorujące to arcydzieło kreowane na przestrzeni wielu wieków przypadają na połowę sierpnia i kończą się w święto Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, kiedy odgrywana jest druga część misterium tzw. La Festa.
30/08 La Tomatina (Buñol – Wspólnota Walencka)
Każdego roku, w ostatnią środę sierpnia w miasteczku Buñol niedaleko Walencji ma miejsce największa na świecie bitwa na pomidory. Zapoczątkowała ją podobno zwyła spontaniczna młodych Hiszpanów w 1945 roku. Fieście towarzyszy oczywiście odpowiednia scenografia poprzedzająca start pomidorowej wojny, a także po jej zakończeniu.
1/09-3/09 Fiestas del Motín (Aranjuez – Wspólnota Madrytu)
Święto ludyczne upamiętniające powstanie z 1808 roku, które poskutkowało atakiem chłopów na rezydencję królewską w podmadryckim Aranjuez oraz późniejszą abdykacją Karola IV. Inscenizacje wydarzeń w dniu fiesty przywołują folklor uwieczniony w obrazach Goi: zabobony, czarną magię, sabaty czarownic.
7/09-17/09 Feria de Albacete (Albacete – Kastylia La Mancha)
Fiesta dedykowana jest Matce Boskiej Virgen de los Llanos, patronce największego miasta w Kastylii La Manchy – Albacete. Większość imprez odbywa się na terenie XVIII-wiecznego centrum festynowego Recinto Ferial de Albacete, ze względu na swoją oryginalną architekturę nazywanego żartobliwie „patelnią” (hiszp. la sartén). W ciągu jedenastu dni fiesty odbywa się wiele procesji, defilad, koncertów, występów grup folklorystycznych, pokazów tańca, sztuk teatralnych, korrid i zawodów sportowych.